Otomatik Sigortalar

Otomatik Sigorta: Tesisatı ve tesisata bağlı elektrik cihazlarını aşırı akımlara ve kısa devrelere karşı koruyan bir devre elemanıdır. Otomatik sigortalar, elektrik tesisatında aşırı akım veya kısa devre oluşması durumunda bu durumu tespit ederek elektrik akımını keser.

K Otomat: Üç fazlı sigortaya verilen isimdir. Çalışma prensibi olarak sigorta ile aynıdır.

Otomatik sigorta çeşitleri: Aşırı akımın nominal akımı ne kadar ve hangi sürede aştığına bağlı olarak farklı otomatik sigorta tipleri vardır. Piyasada bu tabirler B eğrisi, C eğrisi vs. olarak da adlandırılır.

B tipi otomatik sigorta: Genellikle ev aydınlatması, priz ve kumanda devrelerinde kullanılır. Hızlı tip sigorta olarak bilinir.

C tipi otomatik sigorta: Endüktif yüklerde, motor, trafo gibi yüklerin korumasında kullanılır. Yavaş tip sigorta olarak bilinir.

D tipi otomatik sigorta: Demeraj akımı yüksek motor, kaynak, punta makineleri, sodyum buharlı lambalar, x-ray cihazların korumasında kullanılır.

K tipi otomatik sigorta: Aşırı akımın etkilediği uygulamalar,24 VDC güç kaynakları, elektronik balastların korumasında kullanılır.

Z tipi otomatik sigorta: Hassas elektronik devreler, limit switch uygulamaları, sensör devrelerinin korumasında kullanılır.

Sigorta Açma Eğrileri: Sigortalar tiplerine göre farklı açma zamanlarına sahiptir.

B tipi ve C tipi sigorta arasındaki fark nedir?: C tipi sigortalar B tipi sigortalara göre daha gecikmeli tipteki otomatik sigortalardır. B tipleri binalarda priz ve aydınlatma devrelerinde C tipi sigortalar ise motor devrelerinde kullanılır.

Ancak Türkiye’de bina uygulamalarında genellikle B tipi sigortalar aydınlatma beslemeleri C tipi sigortalar ise priz devrelerinde kullanılması gibi bir montaj şekli söz konusudur. Bunun sebebi prize bağlanacak çamaşır bulaşık makinesi gibi bir elektrik motoruna sahip elektrikli cihaz olacağından tüm prizlerde C tipi sigorta kullanılmaktadır.

Sigorta Üzerindeki Harflerin Anlamı

Otomatlar üzerinde B25 ve C20 gibi harf ve rakamlar görürseniz bu sigortanın 25 amperlik B serisi, 20 amperlik C serisi olduğu anlamına gelir.

MCB: Otomatik sigortanın İngilizcesi olan Miniature Circuit Breaker’ın baş harfleridir.

C16: 16 amperlik C serisi bir sigortadır

230/400V: Anma gerilimleridir

6000: Kısa devre kesme kapasitesidir

3: Enerji sınırlama klasmanıdır

Otomatik Sigorta Seçimi

Otomatik sigorta seçimi yapılırken basitçe şu hususlar göz önünde bulundurulabilir. Sigortanın nominal akımı, kutup sayısı, kısa devre kesme kapasitesi, tipi yani açma eğrisi. Ayrıca eğer şartnamelerde özellikle isteniyorsa çalışma ve depolama sıcaklıkları, sigortaların DC’de çalışıp çalışmadığı, delinme gerilimleri, darbe dayanımları gibi değerler de göz önünde bulundurulabilir. Korunacak yükün akımından daha üst akımlarda sigorta seçilmemelidir

Açma Eğrileri;

I1 : Termik açmama akımı

I2 : Termik açma akımı

I3 : Manyetik açmama akımı

I4 : Manyetik açma akımı

Ani Açma Şartları ve B,C,D harflerinin anlamları;

Ani Açma Karakteristiği
B	Hepsi	3 In	t ≥ 0,1 sn	açma yok
B	Hepsi	3 In	t ≥ 0,1 sn	açma yok
B	Hepsi	5 In	t < 0,1 sn	açma var
C	Hepsi	5 In	t ≥ 0,1 sn	açma yok
C	Hepsi	10 In	t < 0,1 sn	açma var
D	Hepsi	10 In	t ≥ 0,1 sn	açma yok
D	Hepsi	20 In	t < 0,1 sn	açma var

B tipi sigortalar genellikle akkor flamanlı ev aydınlatması ve elektrikli ısıtıcılar gibi anahtarlama sırasında ani aşırı akımların oluşmadığı aydınlatma ve priz devrelerinin korunmasında kullanılır.

C tipi sigortalar genellikle anahtarlama veya devreye girme anında ani aşırı akımların oluştuğu endüktif karakterleri devrelerin, transformatörlerin, klimaların, buzdolaplarının ve çok sayıda flüoresan lambaların korunmasında kullanılır

D tipi sigortalar devreye girme anında çok yüksek ani aşırı akımların oluştuğu motor, kaynak ve punta makineleri, halojen ve sodyum buharlı lambaları ve X-ray cihazları gibi ekipmanların korunmasında kullanılır.

Otomatik Sigortaların Temel Görevi

Termik koruma otomat içindeki bimetalle sağlanır (Aşırı Akım)

Manyetik koruma kısa devre durumunda otomat içindeki bobin ile sağlanır (Kısa Devre)